ورق گالوانیزه

نوعی ورق فولادی که با گالوانیزه سازی سطح آن با فلز روی، مانع از خوردگی و زنگ زدگی سطح ورق می‌­شود. ورق گالوانیزه طی فرایندی آماده می‌­شود که در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می­‌گیرد.

فرایند گالوانیزه سازی چگونه انجام می­‌شود؟

فلز به مرور بر اثر واکنش با آب دچار زنگ زدگی و خوردگی می­‌شود. برای جلوگیری از زنگ زدگی، خوردگی و پوسیدگی فلز، بر روی سطح ورق فلز یک لایه فلز روی اضافه می­‌شود. فلز روی به عنوان لایه محافظتی عمل می­‌کند و از خرابی و آسیب دیدن ورق فلزی جلوگیری می‌­کند.

به عنوان یک نمونه بارز و قابل لمس از ورق گالوانیزه می‌توان به ورق‌های رنگی فلزی اشاره کرد که همگی گالوانیزه شده‌اند و در برابر محیط مقاوم اند که موجب افزایش طول عمر ورق شده است.

روش‌های گالوانیزه سازی

گالوانیزه سازی گرم

اکسیدهای روی ورق فلزی بایستی به روش‌های مکانیکی، شیمیایی یا هر دو روش، تمیز شوند. پس از پاک‌سازی ورق فلزی، مقداری اکسید بر روی ورق باقی می‌ماند که با حرارت دادن به ورق تمامی اکسیدهای باقی مانده را از بین می‌روند. پس از تمیز شدن ورق از اکسیدها و انجام چربی‌گیری، اسیدشویی و فلاکس‌زنی، ورق برای تشکیل پیوند قوی با فلز روی آماده است. در این روش، گالوانیزه سازی با غوطه‌ور کردن فلز اصلی در حوضی از فلز روی مذاب که در دمای 450 درجه سانیتگراد می‌باشد، انجام می‌شود. مذاب روی سطح ورق فلزی واکنش نشان می‌دهد و با تشکیل ترکیبات بین ورق فلزی با فلز روی پیوند متالورژیکی به سطح ورق می‌چسبند. پس از پایان گالوانیزه سازی، فلز در دمای اتاق سرد می‌شود و اگر قسمتی گالوانیزه نشده یا مشکلی دارد، توسط تیم متخصص اصلاح می‌شود.

ویژگی ورق گالوانیزه تولید شده از روش گالوانیزه سازی گرم:

• مقرون به صرفه است.
• از سرعت گالوانیزه سازی بالایی برخوردار است.
• قابلیت گالوانیزه سازی فلزات با اشکال مختلف را دارد.
• نتیجه نهایی گالوانیزه سازی، نسبتا ناهمگن است.

الکترو گالوانیزه

در این روش از یک محلول الکترولیتی نمکی استفاده می‌شود تا با جریان الکتریکی، کاتیون فلز روی جدا شود. به تعداد کاتیون‌های جدا شده، آنیون جدا شده موجود است که آنیون‌های جدا شده از فلز روی به سطح ورق فلز منتقل می‌شوند و با کاتیون‌های ورق فلزی واکنش می‌دهند و به صورت لایه‌ای بر روی سطح ورق فلز می‌نشینند. استفاده از پالاینده‌های دانه‌ای موجب تشکیل لایه صاف روی می‌شود و بسیاری از کارخانه‌ها در روش الکترو گالوانیزه از آن‌ها استفاده می‌کنند. فرایند الکترو گالوانیزه چندین مرتبه بر روی سطح ورق فلزی انجام می‌شود تا گالوانیزه سازی به طور کامل انجام شود.
ویژگی ورق گالوانیزه تولید شده از روش الکترو گالوانیزه

1. نتیجه نهایی از پوشش و ضخامت یکنواختی از فلز روی برخوردار است.
2. ورق فلزی گالوانیزه، مقاوم در برابر سایش و خوردگی است.
3. ضخامت لایه گالوانیزه سازی نسبتا کم می‌باشد.

گالوانیزه سازی فابریک یا پیش گالوانیزه سازی

روش گالوانیزه سازی فابریک مانند روش گالوانیزه سازی گرم است، با این تفاوت که گالوانیزه سازی فابریک داخل کارخانه ورق سازی انجام می‌شود. در کارخانه فولاد پس از شکل‌دهی و قالب‌گیری فلزات، اکسید‌های روی فلز پاک می‌شود و زمانی که سطح فلز عاری از هرگونه چربی و اکسیدی شد، آن را در حوض روی مذاب حمام می‌کنند. پس از خروج فولاد از حوض و اتمام گالوانیزه سازی، بایستی ورق فلزی در دمای اتاق سرد شود. ورق فلزی گالوانیزه وارد بازار شده و مورد استفاده قرار می‌گیرد.

ویژگی ورق گالوانیزه تولید شده از روش گالوانیزه سازی فابریک یا پیش گالوانیزه سازی

• امکان گالوانیزه سازی همه اشکال از جمله کلاف‌های بزرگ ورق‌ فلزی فراهم است.
• نتیجه نهایی دارای پوشش یکنواخت فلز روی است.
• پس از برش ورق‌های فلزی گالوانیزه، لبه‌های ایجاد شده فاقد پوشش فلز روی هستند.

گالوانیزه سازی سرد

سطح ورق فلزی بایستی از هرگونه چربی، زنگ زدگی، فرسایش، اکسید، خاک، گریس، مواد شیمیایی و ترکیبات آلی پاک شود و سطح ورق تمیز و خشک باشد. سپس پولیش روی، بر روی سطح ورق فلزی انجام می‌شود، به این شکل که با استفاده از رنگ‌های روی، سطح ورق فلزی را رنگ می‌کنند. اصولا برای رنگ‌های روی از برس، غلطک و یا اسپری استفاده می‌شود. رنگ روی به عنوان یک لایه اتصالی عمل می‌کنند و چسبندگی روکش را بیشتر می‌کند. روکش روی در تعدادهای مختلف بر روی ورق فلزی کشیده می‌شود و گاهی ممکن است با دستگاه الکتروگالوانیزه‌کننده روکش‌ها نصب و مستدام شوند.

ویژگی ورق گالوانیزه تولید شده از روش گالوانیزه سازی سرد

• مقاومت و طول عمر روکش روی کم است.
• این روش یک فرایند فیزیکی است که آلاینده‌های زیادی را تولید می‌کند.
• بهتر است از این روش برای آب‌کاری ورق فلزی استفاده شود.

مزایای گالوانیزه سازی ورق فلزی

1.  مقرون به صرفه: گالوانیزه سازی یکی از روش‌هایی است که برای جلوگیری از خوردگی و زنگ زدگی آهن انجام می‌شود و هزینه آن بسیار پایین‌تر از روش‌های دیگر است.
2. دوام و طول عمر بالا: گالوانیزه سازی ورق فلزی، اکسید شدن و پوسیدگی فلز را به صفر می‌رساند و طول عمر ورق فلزی را بیشتر می‌کند. در حالت عادی فلز بر اثر تماس با آب در طول کمتر از یکسان دچار اکسید و پوسیدگی می‌شود ولی پوشش گالوانیزه تداوم فلز را بیشتر می‌کند که به این خاصیت گالوانیزه سازی، حفاظت گالوانیکی می‌گویند.
3. استحکام: گالوانیزه سازی مانع از آسیب دیدن فلز می‌شود و سلامت فلز حفظ می‌شود. ورق فلزی سالم دارای استحکام بالایی است و می‌تواند در محیط‌های آسیب‌پذیر تا سال‌ها سالم و سلامت بماند.
4. هزینه نگهداری و ترمیم: ورق فلزی گالوانیزه، به مرور ممکن است دچار آسیب‌های خیلی کمی شود که هزینه ترمیم و نگهداری آن بسیار کم و مقرون به صرفه است.